Ikerketa: Kongoko emakumeen borroka meatze-erkidegoetan

Investigación: mujeres y minería en Congo

Gaur atsegin handiz aurkezten dugu Synergie des Femmes pour les Victimes des Violences Sexuelles (SFVS) erakundeko Kongoko gure aliatuek egindako Emakumeen eta Artisau Meatzaritzaren inguruko ikerketa. ALBOAN erakundeak Gatazkarik Gabeko Teknologia Kanpainarako eskatutako lana da, eta Eusko Jaurlaritzaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren finantzazioari esker egin da.

Orain dela ia lau urte hasi ginen lanean SFVSrekin, Kongoko Errepublika Demokratikoaren ekialdean sexu-indarkeria gertatzen den egoera salatzeko, eta batik bat horren arrazoiak ekiditeko. Hainbat arrazoi konplexurengatik gertatzen da eskualdean sexu-indarkeria, hala nola berriki herrialdean gertatu diren gatazken errealitatea. Hala ere, Kongoko erakundeek egoera aldatzeko lan egin badute ere, funtsezko elementu batek konpontzea zailtzen du, arazoaren jatorria ez den arren. Hain zuzen, oso mineral-erreserba gutxi egotea da; besteak beste koltana, wolframioa, eztainua, urrea eta kobaltoa.

Jendearen bizi-baldintzak hobetzeko aukera izan beharko lukeenak, beraien aberastean bakarrik pentsatzen duten elite politiko batzuen indarkeria eta ustelkeria betikotzen duen erregai bihurtzeko arriskua du.  Hainbat urtetan nazioz gaindiko enpresek, lehengai merkeen bilaketa etengabean, ustelkeria horiek sustatu dituzte, edo beste alde batera begiratu dute. Egia da nazioarteko presioek, tokiko gizarte mugimenduek eta mineralen hornidura arduratsua sustatzen duten merkataritza-legediek, herrialdearen ekialdean dauden artisau-meatzeen desmilitarizazioan eta ziurtapenean aurrea egiten lagundu dutela zertxobait. Hala ere, oraindik erronka handiak daude, iaz, Salvados telebista-saioaren emanaldi berezi batean ikusi genuen moduan.

Emakumeak eta Artisau-meatzaritza izeneko ikerketak egoeraren diagnostiko zehatzagoa ematen du. Kongoko gure kideentzat, artisau meatzaritzako sektorearen gobernamenduan egindako aurrerapenak ez dira nahikoak KEDren ekialdean. Gardentasun-faltak jarraitzen du eta meatzeek eragiten dituzten onura handiak ia ez dira heltzen bertako biztanleengana. Meatzaritzaren kostuak, berriz, haien kontura dira. Gizonek ez diete uzten meatzeetan lan egitea, eta hor dira soldatarik handienak. Nazioarteko arautegiek debekatzen dutela esaten diete, eta ez da horrela.

Hala ere, ez diete eragozpenik jartzen lan gogorrenak eta zorrotzenak egiteko, hala nola mineralak garraiatzea edo prozesatzea eta garbitzea. Lan horiek, fisikoki gogorrak izateaz gain, arrisku handiak ere ekartzen dituzte osasunerako.  Horri guztiari gehitzen badiogu meatzeko sukarrarekin edo biztanleriaren gehiegizko gehikuntzarekin, zerbitzu publiko eskasen kolapsoarekin edo prostituzioaren handitzearekin lotutako beste gaitz batzuk, oso erraz uler daiteke haien ondoeza.

Arrazoi horiengatik, ikerketan barne hartzen diren tokiko agintariei egindako gomendioen artean, SFVSko kideek Landa Garapeneko Plan bat egitea eskatzen dute, gardentasuna, zerbitzu publikoak, eta azken batean, meatze-sektorearen gobernagarritasuna hobetzeko balio duena. Horrez gain, proiektuaren fase guztietan, diseinatzen denetik ezarri eta jarraipena egin arte, emakumeak kontuan hartzea ere eskatzen dute. Hori da, diotenez, lurraldeko erkidegoetan dauden genero-desberdintasunei aurre egiteko eta, prozesu horretan, errespetatuko diren eskubideak bermatzeko.

Txosten osoa Gatazkarik Gabeko Teknologia Kanpainaren web-orrian ikus dezakezu:

EUS bertsioa

ESP bertsioa

FR bertsioa

ENG bertsioa